روند تغییرات دمای هوا و بارش در مناطق مختلف ایران

Authors

  • محمد سعید نجفی دانشجوی دکتری، گروه اقلیم‌شناسی، دانشکده جغرافیا و برنامه‌ریزی، دانشگاه تبریز، ایران
Abstract:

در این پژوهش با استفاده از داده‌های هواشناسی 15 منطقۀ ایران از سال 1951 تا 2013، روند تغییر دما و بارش تجمعی سالانه مطالعه شده است. نتایج نشان داد که دماهای کمینه، بیشینه و میانگین روزانه در بیشتر مناطق ایران روندهای افزایشی داشته‌اند. روند افزایشی دمای کمینه بیشتر از روند افزایشی دمای بیشینه بوده است که عمدتاً ناشی از گسترش شهرسازی است که از طریق مسدود کردن تابش طول موج بلند خروجی نقش مؤثرتری در افزایش دمای کمینه ایفا می‌کند. همچنین، آلودگی هوای شهری باعث کاهش تابش خورشیدی رسیده به سطح زمین می‌شود؛ بنابراین روند افزایش دمای بیشینه را کند می‌کند. دما در ایران عمدتاً در دهه‌های 1980 و 1990 دچار یک جهش شده است، به‌نحوی‌که متوسط دما در دورۀ بعد از جهش بیش از دورۀ قبل از جهش بوده است. بیشتر مناطق ایران در طول دورۀ مورد مطالعه روند کاهشی را در مقدار بارش تجربه کرده‌اند، اگرچه نقطۀ تغییر معناداری در داده‌های بارش تجمعی سالانه وجود نداشت. کاهش مقدار بارش، به همراه افزایش دمای هوا بیانگر این است که ایران طی چند دهۀ گذشته به طور تصاعدی خشک‌تر شده است. روند کاهشی بارش در ایران برخلاف میانگین جهانی است که افزایش بارش را به‌واسطۀ افزایش دما نشان می‌دهد. اقلیم گرم مناطق خشک و نیمه‌خشک جنب‌حارّه‌ای که بیشتر مناطق ایران را تحت تأثیر قرار می‌دهد، باعث می‌شود که زمان بیشتری برای اشباع جوّ از بخار آب و شروع بارش صرف شد. بنابراین، بخار آب بیشتری از طریق گردش کلّی جوّ و قبل از شکل‌گیری بارش به عرض‌های جغرافیایی بالاتر منتقل می‌شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مقایسه تغییرات دمای هوا با سطوح مختلف زمین در مناطق خشک

پوشش‌های سطحی متفاوت مانند خاک، سنگ، رستنی‌ها و غیره با تأثیر بر روی تغییرات عناصر جوی مجاور خود منجر به شکل‌گیری شرایط اقلیمی متفاوت، در مقیاس‌های کوچک می‌ شوند. در مناطق خشک و بیابانی معمولاً در روزهای گرم سال بیشترین اختلاف دما در سطح خاک و هوا دیده می‌شود، که می‌تواند تأثیر ریز‌اقلیمی و اکولوژیکی مؤثری بر روی پدیده‌ها داشته باشد. در این پژوهش، به‌منظور مقایسه دمای هوای اند...

full text

بررسی روند تغییرات سالانه و فصلی بارش و پارامترهای دما در مناطق مختلف آب و هوایی ایران

تغییر اقلیم عبارت است از تغییرات رفتار اقلیمی یک منطقه در مقایسه با رفتاری که در طول یک دورة زمانی بلندمدت منطقه از اطلاعات ثبت و مشاهده‌شده مورد انتظار است. در مناطق مختلف دنیا، مطالعات زیادی دربارة تغییر اقلیم انجام شده که نتایج آن‌ها نشان‌دهندة تغییر عوامل اقلیمی، به‌ویژه بارش و دما، است. در این مطالعه، روند تغییرات فصلی و سالانة بارش و دما در سطح کشور در 24 ایستگاه سینوپتیک با آمار پنجاه‌سا...

full text

تغییرات دمای هوا و دمای اعماق مختلف خاک در شمال استان فارس

مطالعه دمای خاک در اعماق مختلف، از نظر هواشناسی، اقلیم‌شناسی (بخصوص در مقیاس خرد)، کشاورزی و صنعت حائز اهمیت است. روش‌ پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و هدف آن تعیین تغییرات دمای هوا و دمای اعماق (5، 10، 20، 30، 50 و 100) سانتیمتر خاک در ساعتهای 5/6، 5/12 و 5/18 طی دوره آماری 2016-1995 در منطقه شمال استان فارس می باشد. آمار روزانه از مرکز هواشناسی استان دریافت گردید و داده‌ها در نرم‌افزارهای اکسل و SP...

full text

تحلیل روند دمای بیشینه با استفاده از آزمون من- کندال و اسپیرمن در مناطق مختلف ایران

در این پژوهش روند تغییرات زمانی پارامتر دمای بیشینه در مناطق مختلف ایران مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از داده‌های هواشناسی 33 ایستگاه هواشناسی کشور با دوره آماری 40 ساله (2016-1977) استفاده گردید و با بکارگیری دو آزمون غیرپارامتری من- کندال و اسپیرمن، وجود روند معنی‌دار برای سری‌های زمانی ماهانه، سالانه و فصلی در سطح معنی‌داری 95 درصد مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین جهت کاهش اثر وجود همبستگی...

full text

بررسی روند تغییرات سالانه و فصلی بارش و پارامترهای دما در مناطق مختلف آب و هوایی ایران

تغییر اقلیم عبارت است از تغییرات رفتار اقلیمی یک منطقه در مقایسه با رفتاری که در طول یک دورة زمانی بلندمدت منطقه از اطلاعات ثبت و مشاهده شده مورد انتظار است. در مناطق مختلف دنیا، مطالعات زیادی دربارة تغییر اقلیم انجام شده که نتایج آن ها نشان دهندة تغییر عوامل اقلیمی، به ویژه بارش و دما، است. در این مطالعه، روند تغییرات فصلی و سالانة بارش و دما در سطح کشور در 24 ایستگاه سینوپتیک با آمار پنجاه سا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 43  issue 3

pages  569- 584

publication date 2017-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023